Cun sigil e segirezza – ina donaziun da sal dal 16avel tschientaner
En il Grischun na manca nagut «ch’è necessari per mantegnair la vita umana», ha scrit il scienzià Johann Ludwig Lehmann enturn l’onn 1800 davart il Grischun. Cun in’excepziun: sal. Ma quel retirian ils Grischuns da lur vischins per in pretsch favuraivel.
Davairas stueva il sal vegnir importà en il Grischun – e quai en grondas quantitads. Sal dovran ils umans ed ils animals la finala per viver. La materia minerala vegniva – e vegn – duvrada per cuschinar e per conservar mangiativas e per dar als animals per litgar. Er en cuntscharias e vaschlarias duvrav’ins sal.
Ma era il sal propi bunmartgà? Tgi che n’aveva nagina facultad e naginas entradas na pudeva – natiralmain – betg cumprar sal. Per quellas persunas devi uschenumnadas donaziuns da sal. In document correspundent è sa mantegnì en l’Archiv communal a Glion. Sin la pergiamina cun sigil dal 1568 hai num: «Hans Högerli, Bürger und sesshaft zu Ilanz, und seine eheliche Hausfrau Barbla stiften für die Armen eine jährliche Spende von 24 Kriner Salz in der St. Martinskirche (Ober-Ilanz) und setzen dafür ihr eigen Gut, gelegen zu Spineu, als Unterpfand.» La buna intenziun ha il pèr donatur pia gist anc collià cun ina segirezza per ils furniturs dal sal.